Dönen Kara Deliklerin Gizemleri
Astronomlar, dönen kara deliklerin çevresindeki uzay dokusunu gerçek zamanlı olarak izlemeyi başardı. Fizikçiler, bu olayı bir asırdan fazla bir süredir teorik olarak biliyordu, ancak olayın doğrudan gözlemlenmesi şimdiye kadar mümkün olmamıştı. Uzak bir yıldızın dramatik “ölümü” sayesinde, bu kozmik etki ilk kez kaydedildi.
Gelgit Bozulma Olayı
Olay, bir yıldızın süper kütleli bir kara deliğe çok yaklaşmasıyla başladı. Yıldız, “gelgit bozulma olayı” olarak bilinen süreçte malzemelerini kara deliğe akıtarak parçalandı. “AT2020afhd” adı verilen bu olay, Einstein’ın genel görelilik kuramının öngörülerini test etmek için doğal bir laboratuvar haline geldi.
Uzay-Zamanın Bükülmesi
- X-ışınları ve radyo dalgalarındaki ritmik dalgalanmalar bu olayı gözlemlemek için kullanıldı.
- Bilim insanları, kara deliğin çevresindeki uzay zaman dokusunun gerçekten de büküldüğüne dair en net kanıtı elde ettiklerini açıkladı.
- Bu etki, Lense-Thirring presesyonu olarak biliniyor.
AT2020afhd olayında, astronomlar X-ışını parlaklığının düzenli aralıklarla 10 kat artıp azaldığını fark etti. Bu döngü her 19,6 günde bir tekrarlanıyordu ve radyo teleskopları da aynı ritmi yakaladı. Bu eşzamanlı dalgalanmalar, uzay zamanın nasıl etkilendiğini gösteriyordu.
Einstein’ın Teorisi Tekrar Doğrulandı
Einstein, bu etkiye ilk kez 1913’te dikkat çekmişti. Ancak bir kara deliğin yakınında uzay zamanın sürüklenmesini gözlemlemek oldukça zordu. Elde edilen bulgular, yıldız kalıntılarının bir “izleyici” olarak kullanılmasıyla bu karmaşayı aşmayı başardı. Araştırmanın sonuçları Science Advances dergisinde yayımlandı.
Bu keşif, bilim insanlarına kara deliklerin uzay-zaman üzerindeki etkisi hakkında daha derin bir anlayış kazandırdı. AT2020afhd, bir kara deliğin uzay-zamanı sürükleyebildiğini göstererek teoriyi gözlemlenebilir bir olgu haline dönüştürdü. Daha fazla bilgi için netgunluk.com adresini ziyaret edebilirsiniz.
